Họng và các bệnh về họng

Họng là cửa ngõ của đường ăn và đường thở, liên tục tiếp xúc với các tác nhân gây bệnh từ môi trường nên rất dễ mắc các bệnh nhiễm khuẩn. Các bệnh thông thường ở họng không nguy hiểm và có thể tự khỏi, tuy nhiên bệnh nhân vẫn cần chú ý các dấu hiệu của ung thư vòm họng, là căn bệnh nguy hiểm cần được phát hiện sớm và điều trị kịp thời.

Hiểu nhanh về họng

Họng là gì?

Họng hay cổ họng còn gọi có tên gọi khác là yết hầu là một phần của cổ ngay dưới khoang mũi, phía sau miệng và nằm trên thực quản và thanh quản. Họng chia làm ba phần: hầu mũi, hầu miệng và hầu thanh quản. Họng là một phần của hệ tiêu hóa và hệ hô hấp, nó cũng quan trọng trong việc phát âm.

Cấu tạo của họng

Họng là ống cơ và màng nằm ngay trước cột sống cổ. Nối liền mũi ở phía trên, miệng ở phía trước với thanh quản và thực quản ở phía dưới. Thành họng được cấu trúc bởi lớp cân, cơ, niêm mạc.

Chức năng của họng

Họng là ngã tư đường ăn và đường thở. Nên có chức năng chính là dẫn khí, nuốt thức ăn và vai trò miễn dịch. Ngoài ra họng còn phối hợp với các cơ quan khác trong vai trò nghe, phát âm.

Vai trò của họng

Họng có vai trò quan trọng trong việc tiếp nhận kháng nguyên ở trẻ, vai trò này được thực hiện bởi vòng Waldeyer, bao gồm các amidan, quan trọng nhất là 2 amidan khẩu cái và amidan vòm (hay VA). Các cơ quan này phát triển mạnh ở trẻ em, và teo dần ở tuổi trưởng thành. Vì vậy, viêm VA, viêm Amidan hay gặp ở trẻ em và hiếm khi gặp ở người lớn, trừ một số bệnh nhân bị viêm VA hoặc amidan mạn tính.

Bình thường, sự toàn vẹn của niêm mạc họng giúp ngăn chặn sự tấn công của các tác nhân gây bệnh, niêm mạc họng tiết 1 lượng nhầy vừa phải, giúp khu trú các tác nhân gây bệnh và tống chúng ra ngoài bằng phản xạ ho, hắt hơi… Tuy nhiên khi hệ thống này họat động không hiệu quả, họng bị khô hoặc quá nhiều đờm nhầy sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho vi sinh vật xâm nhập và phát triển gây bệnh. Ngoài các bệnh nhiễm khuẩn có tần suất mắc cao, bệnh nhân vẫn có nguy cơ bị u nhú hoặc ung thư tại họng, trong đó có ung thư vòm họng có tần suất mắc khá cao.

Các bệnh thường gặp ở họng và cách xử lý

Viêm họng cấp

Viêm họng cấp là viêm cấp tính xảy ra ở niêm mạc họng, tác nhân thường gặp là virus, chiếm khoảng 80%. Ngoài ra có thể do vi khuẩn, nấm hoặc các tác nhân vật lý, hóa học khác, các tác nhân này chiếm khoảng 20%. Viêm họng cấp là bệnh phổ biến, hay gặp khi thời tiết chuyển mùa, sức đề kháng của cơ thể giảm sút…

Triệu chứng

Triệu chứng chính của viêm họng cấp bao gồm:

• Sốt, ớn lạnh, mệt mỏi, đau mình mẩy, nhức đầu.
• Họng đau, khô rát. Ho khan hoặc ho có đờm.
• Soi họng thấy niêm mạc đỏ rực, khô, mạch máu nổi rõ. Nếu tác nhân gây bệnh là vi khuẩn có thể thấy chấm mủ trắng hoặc màng trắng bám quanh thành họng hoặc trên mặt amidan.
• Bệnh nhân có thể bị khàn tiếng, sưng đau hạch cổ.

Xử lý

Viêm họng cấp thường gây ra do virus, do đó bệnh nhân không cần sử dụng kháng sinh trong điều trị, các trường hợp có biểu hiện viêm họng do vi khuẩn cần thăm khám và điều trị kháng sinh theo chỉ định để tránh biến chứng. Phần lớn các trường hợp bệnh nhân có thể tự xử lý tại nhà bằng các biện pháp:

• Điều trị triệu chứng: hạ sốt, giảm ho, long đờm, dùng các thuốc không kê đơn, sản phẩm thảo dược.
• Giữ ấm, súc họng bằng nước muối sinh lý.
• Điều trị nâng đỡ cơ thể: nghỉ ngơi, ăn uống đầy đủ chất dinh dưỡng, bổ sung vitamin, khoáng chất để cơ thể chóng hồi phục.

➤ Chi tiết: Viêm họng cấp

Viêm họng cấp do virus

Viêm họng mạn

Viêm họng mạn là tình trạng viêm mạn tính ở niêm mạc họng, xảy ra do nhiều nguyên nhân. Một số bệnh mạn tính như viêm xoang mạn, ngạt tắc mũi mạn tính, trào ngược dạ dày- thực quản… khiến họng liên tục chịu tác động của dịch viêm, hoặc bị kích ứng dẫn đến viêm dai dẳng không dứt, gây tổn thương niêm mạc, tuyến nhầy và mô lympho tại họng.

Triệu chứng

Viêm họng mạn nếu không được quan tâm điều trị có thể diễn ra theo 3 giai đoạn tuần tự với các triệu chứng khác nhau:

• Viêm họng xuất tiết: họng tăng tiết dịch, nhiều đờm nhầy làm bệnh nhân khó chịu cổ họng, thường xuyên phải khạc đờm. Các mô lympho phát triển mạnh ở thành họng.
• Viêm họng quá phát: hay còn gọi là viêm họng hạt, các mô lympho bị quá sản tạo thành hạt ở thành sau họng. Niêm mạc dày lên, eo họng hẹp lại, họng rất dễ bị kích ứng, bệnh nhân dễ bị buồn nôn và nôn, hay gặp vào buổi sáng khi đánh răng.
• Viêm họng teo: viêm dai dẳng lâu ngày khiến cho các mô lym phô, niêm mạc và tuyến tiết nhầy ở họng đều bị teo. Họng bị khô do tiết nhầy không đủ, bệnh nhân bị ho khan dai dẳng.

Do chức năng bảo vệ của niêm mạc họng không được toàn vẹn, người bệnh dễ bị tái đi tái lại các đợt viêm họng cấp nhiều lần trong năm, gây ảnh hưởng lớn đến công việc và sinh hoạt thường ngày.

Xử lý

• Điều trị nguyên nhân: nếu xác định được nguyên nhân gây viêm họng mạn như viêm xoang, trào ngược dạ dày- thực quản… thì bên cạnh xử lý triệu chứng, cần điều trị vào nguyên nhân của bệnh.
• Điều trị triệu chứng: giảm ho, long đờm, chống viêm, giảm kích ứng.
• Súc miệng họng, giữ ấm, tránh môi trường ô nhiễm.
• Ăn uống đầy đủ dinh dưỡng, bổ sung vitamin và khoáng chất, tăng sức đề kháng của cơ thể để ngăn các đợt cấp.

➤ Chi tiết: Viêm họng mãn tính

Viêm họng mạn tính gây khó chịu cổ họng, dễ kích ứng

Viêm VA

Viêm VA là tình trạng viêm nhiễm VA. Thông thường VA phát triển từ lúc trẻ hình thành trong bào thai đến 7-8 tuổi sau đó teo dần. Khi VA bị tấn công bởi vi khuẩn hoặc virus sẽ dẫn đến VA to lên, gây tắc toàn phần hoặc một phần cửa mũi sau làm cho trẻ không thở được qua đường mũi mà phải thở qua miệng gọi là viêm VA

Triệu chứng:

• Bệnh đột ngột, trẻ bị sốt từ 38 – 39 độ C, trường hợp sốt trên 40 độ C, rất hiếm trường hợp không sốt
• Ngạt mũi, ngạt từ một bên đến 2 bên theo tình trạng nặng dần.
• Trẻ thở khó khăn, thường phải há miệng thở, thở khụt khịt, khóc hoặc nói giọng mũi kín …
• Trẻ có thể bỏ bú hoặc bú ngắt quãng vì không thở được bằng mũi.
• Chảy nước mũi ra phía trước và xuống dưới họng: nước mũi lúc đầu trong về sau đục
• Ho: xuất hiện muộn hơn tình trạng ngạt mũi chảy nước mũi, thường là vào ngày thứ 2-3 phát bệnh.
• Trẻ mệt mỏi, biếng ăn, quấy khóc, hơi thở có mùi hôi khó chịu.
• Có thể có rối loạn tiêu hóa: nôn trớ, tiêu chảy.
• Trẻ nghe kém.

Xử lý:

• Chủ yếu điều trị triệu chứng, nâng cao thể trạng, chỉ dùng kháng sinh khi nghi ngờ nhiễm khuẩn hoặc đe dọa biến chứng.
• Khi viêm VA tái phát nhiều lần hoặc gây biến chứng nguy hiểm sẽ được bác sĩ chỉ định nạo VA

➤ Chi tiết: Viêm VA bệnh của trẻ nhỏ

Viêm Amidan

Viêm amidan là tình trạng amidan bị viêm và sưng to, thường xảy ra do nhiễm trùng nguyên nhân là bởi vi khuẩn, virus tấn công. Viêm Amidan là bệnh lý khá phổ biến ở nước ta, với tỷ lệ người lớn từ 8-10%, trẻ em khoảng 21%

Triệu chứng:

• Người mệt mỏi, sốt cao, kém ăn, có cảm giác ớn lạnh
• Đau họng: cảm giác khô, nóng, rát họng, sau đó đau nhói tại chỗ hay đau lan lên tai, đau tăng khi nuốt
• Ho: thường có ho do xuất tiết nhầy ở họng, có khi ho từng cơn do kích thích
• Giọng nói có thể thay đổi: khàn tiếng
• Ở trẻ em thường thở khò khè, ngáy to
• Hơi thở hôi.

Xử lý:

• Chủ yếu điều trị triệu chứng, nâng cao thể trạng, chỉ dùng kháng sinh khi nghi ngờ nhiễm khuẩn hoặc đe dọa biến chứng.
• Khi viêm amidan tái phát nhiều lần hoặc amidan to gây khó khăn cho đường thở sẽ được bác sĩ chỉ định cắt amidan

➤ Chi tiết: Bệnh viêm Amidan

Ung thư vòm họng

Ung thư vòm họng là ung thư xuất hiện ở vòm họng – thuộc phần cao nhất của họng, ở ngay sau mũi. Bệnh thường tiến triển âm thầm, rất ít triệu chứng, do đó thường phát hiện ở giai đoạn muộn gây khó khăn cho việc điều trị. Bệnh nhân cần đi thăm khám chuyên khoa nếu có một trong các dấu hiệu sau xuất hiện dai dẳng:

• Ngạt mũi kéo dài, nói giọng mũi, có thể chảy máu mũi hoặc chảy máu cam.
• Đau tai, ù tai, giảm thính lực, có thể chảy mủ tai.
• Giảm thị lực, sụp mí mắt.
• Sưng đau hạch cổ.
• Một số dấu hiệu toàn thân khác như mệt mỏi, gầy sút cân, đau mỏi xương khớp, sốt kéo dài không rõ nguyên nhân…

Điều trị ung thư vòm họng cần căn cứ vào nhiều yếu tố như giai đoạn bệnh, thể trạng và mong muốn của bệnh nhân, bệnh mắc kèm… Người bệnh nên thăm khám và tuân thủ điều trị theo chỉ định điều trị của bác sĩ.

Cách phòng ngừa các bệnh lý về họng

Nâng cao sức đề kháng

Bạn cần có chế độ dinh dưỡng hợp lý và khoa học, bổ sung nhiều thực phẩm chứa vitamin A, C và các khoáng chất cần thiết để cơ khỏe mạnh. Bên cạnh đó, bạn cũng nên thường xuyên tập thể dục thể thao và có chế độ làm việc nghỉ ngơi hợp lý.

Môi trường sống

Cần đảm bảo môi trường sống trong lành, sạch sẽ, thoáng mát, ít khói bụi, tránh hít phải khói khí độc của các nhà máy. Đặc biết là đối với những người có sức đề kháng kém, cơ địa dễ dị ứng thì cần phải đeo khẩu trang khi ra ngoài.

Vệ sinh sạch sẽ

Thường xuyên rửa tay bằng xà phòng trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh. Súc miệng bằng nước muối sau khi ăn để vệ sinh răng miệng, từ đó có thể loại bỏ virus, vi khuẩn gây hại cho cơ thể.

Giữ ấm cơ thể

Bạn nên giữ ấm cơ thể khi trời chuyển lạnh hoặc khi thời tiết thay đổi, đặc biệt là vùng cổ.

Tránh sử dụng các chất kích thích

Bạn nên từ bỏ thói quen hút thuốc lá, hạn chế sử dụng bia rượu bởi chúng chứa nhiều các chất độc hại sẽ khiến bạn dễ mắc phải các bệnh lý về họng.

Ngăn ngừa và đẩy lùi các bệnh lý về họng với Heviho

Các bệnh lý về họng điển hình như viêm đau họng, viêm VA, viêm amidan rất hay xảy ra. Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam đã nghiên cứu thành công bộ sản phẩm viên uống Heviho và siro Heviho dành cho các đối tượng mắc bệnh lý về họng. Với chiết xuất từ các thảo dược tự nhiên, trong đó có S3-Elebosin từ Sâm đại hành được cấp bằng sáng chế về khả năng kháng viêm, kháng khuẩn, Heviho giúp giảm nhanh tình trạng đau rát, sưng đau cổ họng. Với trường hợp viêm họng, viêm amidan mạn tính, nên sử dụng Heviho từ 2 đến 3 tháng để ức chế triệt để quá trình viêm, tái tạo niêm mạc cổ họng mà không gây tái phát.

Siro Heviho và Viên uống Heviho hiện đã được phân phối tại các hiệu thuốc trên toàn quốc. Bạn có thể bấm vào để tìm: Nhà thuốc gần nhất có Heviho

Các bệnh ở hầu họng thường tái phát nhiều lần, đôi khi gây ảnh hưởng lớn đến công việc và sinh hoạt thường ngày. Nếu bệnh kéo dài dai dẳng hoặc nặng dần theo thời gian, cần đi thăm khám chuyên khoa để được điều trị đúng cách.

Vì đây là bệnh lý phức tạp cần được khai thác triệu chứng để phân biệt một cách kỹ lưỡng, hãy gọi về tổng đài tư vấn miễn cước 18001208 để được các dược sĩ chuyên môn hỗ trợ, giúp bạn thoát khỏi những khó chịu đang hành hạ hàng ngày nhé.

Nguồn:

https://en.wikipedia.org/wiki/Nasopharynx_cancer

https://www.cedars-sinai.edu/Patients/Health-Conditions/Pharyngeal-Cancer.aspx

https://en.wikipedia.org/wiki/Oropharyngeal_cancer

https://www.healthline.com/health/cancer-throat-or-larynx

https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/throat-cancer/symptoms-causes/syc-20366462

Chia sẻ0