Phân loại dạng viêm họng và cách nhận biết từng loại

Viêm họng là bệnh thường phổ biến ở các nước có khi hậu nhiệt đới gió mùa ẩm như nước ta. Thời tiết thay đổi đột ngột, độ ẩm cao chính là điều kiện thuận lợi để cho vi khuẩn, virus phát triển gây bệnh. Bệnh viêm họng tồn tại ở nhiều dạng, mỗi dạng đều có nguyên nhân, biểu hiện và các chữa trị khác nhau. Bài viết đề cập đến một số dạng viêm họng mà người Việt thường gặp.

➤ Xem đầy đủ thông tin qua bài viết: “Tổng quan Viêm họng”

Viêm họng là gì? – Là tình trạng viêm nhiễm vùng niêm mạc họng dẫn đến các tế bào lympho bị tổn thương, sưng tấy. Nguyên nhân gây bệnh có nhiều nhưng chủ yếu là do vi khuẩn, virus và các tác nhân môi trường: khói bụi độc hại, thuốc lá, rượu bia,…

Viêm họng cấp tính

Viêm họng cấp tính tức là viêm cấp tính của niêm mạc họng miệng kết hợp chủ yếu với viêm amidan (A) khẩu cái, một số ít trường hợp kết hợp với viêm amidan đáy lưỡi. Do đó, hiện nay người ta có xu hướng nhập lại thành viêm họng – viêm amidan cấp.

Bệnh rất thường gặp ở cả người lớn lẫn trẻ em, nhất là vào mùa đông khi thời tiết thay đổi. Bệnh có thể xuất hiện riêng biệt hoặc đồng thời với viêm VA, viêm amidan, viêm mũi, viêm xoang… hoặc trong các bệnh nhiễm khuẩn lây của đường hô hấp trên như cúm, sởi..

Viêm họng cấp tính thường gặp

Viêm họng cấp thường gặp nhất ở dạng viêm họng đỏ cấp, viêm họng trắng thể thông thường.

Viêm họng đỏ cấp

Tác nhân gây bệnh: Do thời tiết thay đổi, nhất là về mùa lạnh. Viêm họng  đỏ cấp thường bắt đầu bằng sự nhiễm virus  khoảng 60-80%, gồm Adénovirus, virus cúm, virus parainfluenzae, virus Coxsakie, virus Herpès, virus Zona, EBV… 20-40%, gồm liên cầu (tan huyết nhóm A, các nhóm B, C, G ít gặp), Haemophilus influenzae, tụ cầu vàng, Moraxella catarrhalis, vi khuẩn kị khí. Các vi khuẩn Neiseria, phế cầu, Mycoplasme rất hiếm gặp.

Sau đó do độc tố của virus, cấu trúc giải phẫu của amiđan và sức đề kháng của cơ thể đã gây nên sự bội nhiễm các tạp khuẩn khác, thường là các vi khuẩn hội sinh có sẵn trong họng như liên cầu, phế cầu và đặc biệt nguy hiểm là loại liên cầu khuẩn tan huyết nhóm A. Bệnh lây lan bằng nước bọt, nước mũi.

Triệu chứng của bệnh: Viêm họng cấp thường xảy ra đột ngột. ốt vừa 38 – 39°C hoặc sốt cao, ớn lạnh, nhức đầu, đau mình mẩy, mệt mỏi, kém ăn. Phản ứng hạch góc hàm di động, ấn đau. Đau họng nhất là khi nuốt, kể cả khi nuốt chất lỏng. Khi nuốt, ho, nói thì đau nhói lên tai. Có thể ho từng cơn, ho khan hoặc ho có đờm nhầy.

Toàn bộ niêm mạc họng đỏ, xuất tiết. Tổ chức bạch huyết ở thành sau họng đỏ mọng và có những mao mạch nổi rõ. Hai amiđan khẩu cái cũng sưng to đỏ, có khi có những chấm mủ trắng hoặc lớp bựa trắng (như bựa cháo trắng) phủ trên bề mặt amiđan. Trụ trước và trụ sau đỏ.

Trong trường hợp này, người bệnh nên uống nhiều nước, ăn thức ăn mền. Sử dụng kháng sinh nhóm beta lactam hoặc các nhóm khác. Điều trị triệu chứng: giảm viêm, giảm đau, hạ sốt. Bôi họng, xúc họng, khí dung họng.

Viêm họng trắng

Viêm họng trắng

Lớp niêm mạc của người bệnh phủ một lớp màu trắng, có thể dễ dàng bóc ra. Một số người có thể xuất hiện lớp màng giả màu xám, triệu chứng này cảnh báo bệnh lý nghiêm trọng, cần xét nghiệm kỹ và điều trị sớm.

➤  Tìm hiểu chi tiết về hơn qua bài viết: Viêm họng cấp – Bệnh thường gặp ai cũng bị trong đời!

Viêm họng mạn tính

Viêm họng mạn tính là tình trạng viêm họng kéo dài, thể hiện dưới ba hình thức chính là: xuất tiết, quá phát và teo. Các bệnh tích có thể lan toả hoặc khu trú.

Nguyên nhân gây bệnh: 

• Do viêm mũi xoang mạn tính, đặc biệt là viêm xoang sau.
• Viêm amiđan mạn tính.
• Hội chứng trào ngược.
• Tắc mũi mạn tính do vẹo vách ngăn, quá phát cuốn, polyp mũi.
• Do tiếp xúc với khói bụi, các chất kích thích như: hơi hoá học, bụi vôi, bụi xi măng, thuốc lá, rượu…
• Cơ địa: dị ứng, tạng tân, tạng khớp…

Thường hay có những đợt tái phát viêm họng cấp khi bị lạnh, cảm mạo, cúm… thì lại xuất hiện sốt, mệt mỏi, đau rát họng.  Cảm giác thường gặp nhất là khô họng, mắt đau, ngứa và vướng họng. Những cảm giác này rõ nhất là buổi sáng lúc mới thức dậy. Bệnh nhân cố ho khạc dai dẳng để làm long đờm. Nuốt có cảm giác vướng và đau.

➤  Xem chi tiết qua bài viết: “Tất tần tật thông tin về viêm họng mạn tính”

Viêm họng xuất tiết

Quan sát thấy: Niêm mạc họng đỏ, có những hạt ở thành sau họng, tiết nhày dọc theo vách họng. Dấu hiệu trong những ngày đầu mắc bệnh là hắt hơi và chảy nước mũi. Bệnh thường hình thành và phát triển khi thời tiết thay đổi đột ngột hoặc khi trời trở lạnh. (Chi tiết về bệnh qua bài viết: Chứng bệnh viêm họng xuất tiết)

Viêm họng mạn tính quá phát

Viêm họng mạn tính thể quá phát ( Viêm họng hạt)

Lớp niêm mạc họng đỏ bầm và dày lên. Thành sau họng có tổ chức bạch huyết phát triển mạnh làm cho niêm mạc họng gồ lên thành từng đám xơ hóa to nhỏ không đều, màu hồng hoặc đỏ. Tổ chức bạch huyết quá phát, có khi tập trung thành một dải gồ lên ở phía sau và dọc theo trụ sau của amiđan trông như một trụ sau thứ hai, gọi là “trụ giả”. Loại này còn gọi là viêm họng hạt. (Đọc chi tiết qua bài viết: Viêm họng hạt từ A -> Z)

Viêm họng teo

Sau giai đoạn quá phát sẽ chuyển sang thể teo. Các tuyến nhày và nang tổ chức tân xơ hoá. Hai trụ giả phía sau amiđan mất đi. Các hạt ở thành sau cũng biến mất. Màn hầu và lưỡi gà cũng mỏng đi. Niêm mạc trở nên nhẵn, mỏng, trắng và có mạch máu nhỏ. Eo họng giãn rộng, ít tiết nhầy và họng trở nên khô.

Viêm họng đặc hiệu

Viêm họng đặc hiệu được biết đến với 3 dạng chính là viêm họng do liên cầu khuẩn, viêm họng do bạch hầu và viêm họng vincent.

Viêm họng do liên cầu khuẩn

Đây là dạng viêm họng chứa nhiều nguy hiểm tiềm ẩn nhất. Nguyên nhân gây bệnh là do liên cầu khuẩn tan beta nhóm A có khả năng gây biến chứng bệnh sang viêm khớp, viêm màng tim gây hở hoặc hẹp van tim.

Các triệu chứng của viêm họng do liên cầu khuẩn không khác so với các dạng viêm họng thông thường.Để xác định chắc chắn bệnh cần xét nghiệm nuôi cấy hoặc soi dịch tươi để tìm liên cầu khuẩn. Ngoài ra, một số triệu chứng lâm sàn có thể nhận biết được như:

• Sốt cao đột ngột ( từ 39 độ trở lên), người mệt mỏi.
• Quan sát bằng mắt thấy mủ trắng ở các khe và hốc amidan.
• Sưng hạch ở vùng cổ, ấn thấy đau.

Viêm họng do liên cầu có thể gặp trên mọi đối tượng nhưng chủ yếu là trẻ em từ 5-15 tuổi. Bệnh dễ lây lan giữa các thành viên trong gia đình hoặc người hay tụ tập đám đông.

Viêm họng do bạch hầu

Viêm họng do vi khuẩn bạch hầu

Viêm họng do bạch hầu là bệnh có nguy cơ gây tử vong cao hơn hẳn các dạng viêm họng khác. Bệnh phát triển thành dịch do vi khuẩn bạch hầu gây nên. Tỷ lệ mắc cao ở dộ tuổi từ 2-7 tuổi.

Các triệu chứng cụ thể của bệnh:

Ngày đầu tiên lớp niêm mạc sưng đỏ, sang ngày thứ hai bắt đầu xuất hiện lớp giả mạc từ amidan rồi lan xuống vùng trụ và hầu họng. Lớp niêm mạc màu xám, dầy cộm lên, xung quanh dễ bị chảy máu.

Khi nhiễm khuẩn bạch hầu, cơ thể hơi mệt, sốt nhẹ, người đau âm ỉ, da xanh xao, nghẹt múi, đau rát họng. Sau chuyển qua sốt cao 40 độ, nhiễm trùng, nhiễm độc, da xanh tái, chân tay lạnh, hạc cổ sưng to và đau.

Nếu bệnh không được chữa trị sớm dẫn đến nhiễm độc các cơ quan chính như thận, khớp, tim, hệ thần kinh gây tê liệt tay chân, mất giọng. Theo khuyến cáo, ngay khi phát hiện ra các dấu hiệu bất thường về bệnh nên đến các cơ sở uy tín để theo dõi và điều trị, tránh biến chứng nguy hiểm.

Viêm họng Vincent

Viêm họng vincent

Dạng viêm họng vincent là do vi khuẩn hình thoi, khuẩn xoắn sống ký sinh trong vùng họng. Ngay khi gặp điều kiện thuận lợi, chúng sinh sôi, phát triển và tấn công lớp niêm mạc gây ra các vết loét. Viêm họng vincent thường hay bị nhầm với các dạng viêm họng khác bởi chúng cũng xuất hiện lớp giả mạc. Nhưng giả mạc chỉ xuất hiện ở 1 bên amidan và ngày càng lan rộng ra.

Cơ thể sốt, mệt mỏi, đau rát cổ họng, amidan và các trụ màn hầu có vết loét, nuốt đau rõ rệt kèm theo hơi thở có mùi hôi.

Viêm họng vincent ở người có thể trạng tốt thì các vết loét sẽ tự thu nhỏ và liền lại. Còn ở người sức đề kháng kém các vết loét sẽ ngày càng nghiêm trọng, lan nhanh và rộng khắp cả lưỡi, khoang miệng.

Ở bất kỳ dạng viêm họng nào cũng cần phát hiện và chữa trị kịp thời tránh việc để lâu dấn đến quá trình điều trị sau này gặp nhiều khó khăn và chi phí cao kèm theo nhiều biến chứng nguy hiểm.

➤ Nên đọc: Viêm loét họng – nguy hiểm ung thư rình rập

Đẩy lùi tình trạng viêm họng với sản phẩm Heviho

Các nhà khoa học Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam đã nghiên cứu thành công bộ sản phẩm viên uống Heviho và siro Heviho. Với chiết xuất từ các thảo dược tự nhiên, trong đó có S3-Elebosin từ Sâm đại hành được cấp bằng sáng chế về khả năng kháng viêm, kháng khuẩn, Heviho giúp giảm nhanh tình trạng đau rát, sưng đau cổ họng. Với trường hợp viêm họng mạn tính, nên sử dụng Heviho từ 2 đến 3 tháng để ức chế triệt để quá trình viêm, tái tạo niêm mạc cổ họng mà không gây tái phát.

Hãy gọi tới tổng đài tư vấn miễn cước 18001208 để được các dược sĩ chuyên môn hỗ trợ, giúp bạn thoát khỏi những khó chịu do Viêm đường hô hấp nhé.

Siro Heviho và Viên uống Heviho hiện đã được phân phối tại các hiệu thuốc trên toàn quốc. Bạn có thể bấm vào để tìm: Nhà thuốc gần nhất có bán Siro Heviho dành cho trẻ em hoặc Nhà thuốc gần nhất có bán Viên uống Heviho dành cho người lớn