Viêm va và amidan làm sao để phân biệt được?

Viêm VA cấp tính: Thường xảy ra ở trẻ từ 6 – 7 tháng tuổi đến 4 tuổi. Khi đó các khe và hốc mũi của trẻ đọng dịch mũi, niêm mạc mũi nề đỏ. Niêm mạc họng đỏ, thành sau họng có dịch mũi chảy từ trên vòm xuống. Các hạch góc hàm bị sưng lên.

Viêm VA mãn tính: là tình trạng quá phát và xơ hóa của VA sau nhiều lần bị viêm cấp tính. Trường hợp này người mắc sẽ bị chảy nước mũi và ngạt mũi mãn tính.

Viêm VA quá phát: được phân thành các cấp độ theo kích thước và độ viêm VA:

• VA phì đại độ 1: VA bị sưng viêm che lấp dưới 25% cửa mũi sau
• VA phì đại độ 2: Che lấp từ 25% – 50% cửa mũi sau
• VA phì đại độ 3: Che lấp 50%-75% cửa mũi sau
• VA phì đại độ 4: Che lấp trên 75% cửa mũi sau

Viêm amidan cấp tính: là tình trạng amidan khẩu cái bị viêm xung huyết và xuất tiết, thường gặp nhiều ở trẻ từ 3-4 tuổi.

Viêm amidan mãn tính: là tình trạng amidan bị viêm nhiễm trong một thời gian dài, lặp đi lặp lại nhiều lần hình thành nên các túi nhỏ trong amidan chứa đầy vi khuẩn. Viêm amidan mãn tính phổ biến ở thanh thiếu niên và người lớn tuổi.

Viêm amidan quá phát: là tình trạng amidan bị viêm nhiều lần và kéo dài lâu khiến amidan trở lên sưng to, lấn vào làm hẹp khoang họng.

• Viêm amidan quá phát độ 1: kích thước amidan sưng có chiều ngang bằng ¼ khoảng cách giữa hai chân trụ trước của amidan
• Viêm amidan qua phát độ 2: chiều ngang của amidan bằng 1/3 khoảng cách hai chân trụ trước của amidan
• Viêm amidan quá phát độ 3: chiều ngang của amidan lớn hơn ½ khoảng cách giữa hai chân trụ trước của amidan

Các nguyên nhân thường gặp là:

• Vi khuẩn hoặc vi rút gặp yếu tố thuận lợi, phát triển gây nhiễm trùng dẫn đến viêm VA, viêm amidan
• Môi trường ô nhiễm, nhiều khói bụi, khí độc hại
• Sức đề kháng của cơ thể yếu
• Mắc các bệnh đường hô hấp khác như cúm, liên tụ cầu, viêm họng…

• Trẻ bị sốt 38-39 độ, có thể sốt cao đến 40 độ.
• Ngạt mũi, tình trạng ngạt nặng dần, ngạt một bên rồi ngạt luôn cả hai bên
• Thở khó khăn, có khi phải thờ bằng miệng
• Chảy nước mũi, ban đầu nước mũi trong sau thì đặc dần
• Ho thường xuất hiện vào ngày thứ hai hoặc thứ 3 của bệnh do trẻ phải thở bằng miệng nhiều hoặc do dịch chảy từ vòm mũi họng xuống gây viêm họng
• Trẻ mệt mỏi, quấy khóc, biếng ăn, hơi thở có mùi hôi…

Viêm VA mạn tính:

• Chảy nước mũi trong hoặc nhầy hoặc nước mũi mủ thường xuyên và kéo dài
• Ngạt mũi hoặc tắc mũi hoàn toàn phải thở bằng miệng
• Viêm VA kéo dài không được điều trị còn gây ra cho trẻ những biến đổi như: chậm phát triển thể chất và tinh thần. Khó ngủ, nghiến răng khi ngủ, ngủ không yên giấc. Gương mặt bị biến đổi: miệng luôn há, trán dô, mũi tẹt, răng vẩu, cằm lẹm…

• Amidan bị sưng nề gây cảm giác đau rát khó chịu
• Người mệt mỏi, chán ăn, đau đầu, đau họng
• Người bệnh bị sốt cao từ 38-39 độ

Viêm amidan mãn tính:

• Sốt cao, đau họng, hay khạc nhổ do xuất tiết
• Hơi thở có mùi hôi
• Khó thở, thở khò khè, ho khan
• Niêm mạc có thể xuất hiện mủ

Viêm amidan quá phát:

• Thở khò khè, có hiện tượng ngưng thở khi ngủ
• Amidan sưng to làm hẹp khoang họng gây đau đớn, khó nuốt
• Ho khan kéo dài, cơ thể mệt mỏi
• Ở trẻ nhỏ thì có các bất thường về phát âm, chậm phát triển về thể chất và trí tuệ

• Biến chứng ở tai: Viêm tai giữa cấp, viêm xương chũm cấp, viêm tai thanh dịch (nếu không được chữa dứt điểm sẽ ảnh hưởng đến khả năng nghe của trẻ)
• Biến chứng ở mũi xoang: Viêm mũi xoang, viêm xoang sáng cấp (có thể lây lan vào mắt gây các biến chứng ở mắt làm suy giảm thị lực, thậm chí là mù lòa)
• Gây viêm thanh quản, viêm khí quản, viêm phế quản, viêm phổi
• Ngủ ngáy hoặc ngưng thở kéo dài có thể dẫn đến suy tim
• Biến chứng khuôn mặt VA: Viêm VA kéo dài không được chữa trị dẫn đến rối loạn phát triển khối xương mặt và lồng ngực của trẻ khiến trẻ có các biểu hiện dễ nhận thấy như: hàm trên vẩu, răng hàm mọc lởm chởm, miệng hở, hàm dưới hẹp, mặt dài, xương ức dô ra trước, xương sườn lép và ngực không nở

• Biến chứng tại chỗ: Viêm amidan có thể gây áp xe quanh amidan, người bệnh bị đau lan lên tai, không nuốt được, khó khăn khi há miệng
• Biến chứng kế cận: Viêm amidan có thể gây ra viêm tai giữa, viêm thanh quản, viêm phế quản, viêm mũi, viêm xoang.
• Nhiễm trùng máu
• Sốt thấp khớp cấp
• Viêm cầu thận cấp
• Nếu ở trẻ nhỏ thì có thể khiến trẻ chậm phát triển thể chất, trí tuệ…

Nếu bị viêm VA cấp tính thì cha mẹ cần đưa trẻ đến bệnh viện để bác sĩ thăm khám và kê đơn thuốc hoặc đưa ra phương pháp điều trị thích hợp

Trong trường hợp viêm VA nặng, có biểu hiện nghẹt mũi hoàn toàn thì rất dễ gây các biến chứng, khi đó các bác sĩ sẽ phải can thiệp bằng biện pháp nạo VA

Sử dụng thuốc tây y: có thể sử dụng kết hợp các loại thuốc như thuốc kháng sinh, thuốc giảm xung huyết, thuốc giảm đau để điều trị viêm amidan. Tuy nhiên việc dùng thuốc này cần theo chỉ định của bác sĩ để mang lại hiệu quả cao nhất, tránh tình trạng lạm dụng thuốc quá đà.

Khi viêm amidan nặng, nhất là trong trường hợp bị viêm amidan quá phát thì phương pháp điều trị được khuyên dùng là phẫu thuật cắt amidan

• Nạo VA kinh điển bằng thìa nạo
• Nạo VA dưới sự hướng dẫn của nội soi
• Nạo VA bằng năng lượng điện sóng cao tần
• Nạo VA bằng thiết bị cắt hút

• Cắt amidan kinh điển bằng thòng lọng
• Sử dụng điện cao tần để cắt amidan
• Cắt amidan bằng sóng điện từ
• Sử dụng laser hoặc dao siêu âm, dao mổ đơn cực để cắt amidan
• Cắt amidan bằng thiết bị cắt hút hoặc forcep lưỡng cực

• Vệ sinh răng miệng sạch sẽ
• Chế độ ăn uống khoa học, đầy đủ dinh dưỡng
• Giữ ấm cơ thể khi trời lạnh
• Bỏ các thói quen xấu gây hại như uống các thức uống chưa chứa cồn, caffeine
• Với trẻ nhỏ thì không cho trẻ mút tay, hoặc ngậm các đồ vật bẩn, cắn móng tay
• Khi có biểu hiện của bệnh thì cần thăm khám chữa trị kịp thời, dứt điểm, tránh kéo dài gây nên những biến chứng nguy hiểm